วางแผนการเงินฉบับ ‘หัวหน้าครอบครัว’ สร้างความมั่นคงให้คนที่คุณรัก

การเป็นหัวหน้าครอบครัว ไม่ได้มีเพียงหน้าที่ดูแลเรื่องปากท้องหรือความเป็นอยู่ของคนในบ้านเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการวางแผนทางการเงินอย่างรอบคอบ เพื่อให้ครอบครัวมีชีวิตที่มั่นคง ปลอดภัยและสามารถรับมือกับเหตุการณ์ไม่คาดฝันได้อย่างมีหลักประกัน

ในบทความนี้ fin tips by ttb จะพาคุณไปรู้จักแนวคิดการวางแผนการเงินฉบับหัวหน้าครอบครัว ตั้งแต่การบริหารรายรับ-รายจ่าย การเตรียมเงินสำรองฉุกเฉิน ไปจนถึงการสร้างอนาคตให้กับคนที่คุณรักอย่างยั่งยืน เพราะความมั่นคงทางการเงินคือรากฐานของความสุขในครอบครัวที่แท้จริง

บทบาทหัวหน้าครอบครัว มีความสำคัญอย่างไร

แม้แต่ละครอบครัวจะมีรูปแบบไม่เหมือนกัน แต่แทบทุกบ้านมักมีคนหนึ่งที่เป็นเสาหลักในการดูแลรับผิดชอบเรื่องต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการจัดการชีวิตประจำวัน การดูแลสมาชิกในบ้านหรือการวางแผนเรื่องสำคัญอย่างการเงิน เพราะฉะนั้นบทบาทของหัวหน้าครอบครัวในวันนี้ จึงไม่ใช่แค่ใครหาเงินได้มากที่สุด แต่คือใครที่สามารถวางแผน คิดเผื่อและสร้างความมั่นคงให้คนที่เรารัก ไม่ว่าจะเป็นพ่อ แม่ ลูกหรือแม้แต่คนโสดที่ดูแลพ่อแม่พี่น้อง ทุกคนล้วนเป็นหัวหน้าครอบครัวกันได้ทั้งนั้น

และเพราะชีวิตมีความไม่แน่นอน การวางแผนการเงินจึงเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับหัวหน้าครอบครัว เพื่อให้สามารถรับมือกับค่าใช้จ่ายประจำวัน ภาระผ่อนชำระต่าง ๆ รวมถึงเหตุการณ์ไม่คาดฝัน เช่น ค่ารักษาพยาบาล การซ่อมแซมบ้านหรือแม้แต่รายได้ที่อาจสะดุดลงในบางช่วงเวลา ดังนั้นการวางแผนที่ดีก็จะช่วยให้คุณ พร้อมดูแลคนในครอบครัวอย่างมั่นคง และไม่ต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้าแบบฉุกเฉินอยู่ตลอดเวลานั่นเอง

ทำไมหัวหน้าครอบครัว ต้องวางแผนการเงิน?

การวางแผนการเงินเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคน แต่สำหรับหัวหน้าครอบครัว ความสำคัญนั้นยิ่งทวีคูณขึ้น เพราะคุณไม่เพียงดูแลตัวเอง แต่ยังต้องรับผิดชอบอนาคตของคนทั้งบ้าน ดังนั้นหากไม่มีแผนทางการเงินที่ชัดเจนอาจทำให้ครอบครัวเผชิญความเสี่ยงเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ไม่ว่าจะเป็นปัญหาสุขภาพ ภาวะตกงานหรือค่าใช้จ่ายไม่คาดคิดต่าง ๆ ได้ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญด้านการวางแผนการเงินจาก CFP ก็ได้แนะนำให้หัวหน้าครอบครัวมีแผนการเงินที่ครอบคลุมทั้งระยะสั้นและระยะยาว และควรมีเงินสำรองฉุกเฉินสำหรับครอบครัวในการใช้จ่ายอย่างน้อย 6 เดือน เพื่อรับมือกับความไม่แน่นอนของคนในครอบครัวได้อย่างมั่นคง

นอกจากนี้ การวางแผนการเงินยังช่วยให้คุณบริหารรายรับรายจ่ายได้อย่างมีประสิทธิภาพ เก็บออมได้ตามเป้าหมาย และวางรากฐานที่มั่นคงให้ลูกหลานในอนาคต ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นบทบาทสำคัญของหัวหน้าครอบครัวที่ไม่ควรมองข้าม เพราะแผนการเงินที่ดี ไม่ใช่แค่ช่วยให้ใช้ชีวิตได้อย่างสบายใจวันนี้ แต่ยังเป็นเกราะป้องกันความไม่แน่นอนของวันข้างหน้าอีกด้วย

5 ข้อสำคัญวางแผนการเงินครอบครัวให้ครอบคลุมทุกด้าน

1. กำหนดเป้าหมายร่วมกันของครอบครัว

เริ่มต้นด้วยการพูดคุยกันในครอบครัวเพื่อสร้างภาพฝันและเป้าหมายทางการเงินร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็นแผนเที่ยวในระยะสั้น การเก็บเงินดาวน์บ้านในระยะกลาง หรือการวางแผนเกษียณในระยะยาว เพราะการมีเป้าหมายที่ชัดเจนจะช่วยให้ทุกคนมีทิศทางเดียวกัน และพร้อมใจกันออมเงินและลดรายจ่ายเพื่อไปให้ถึงจุดหมายนั้นได้สำเร็จ

2. ทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย คุมงบประมาณให้อยู่หมัด

การทำบัญชีรายรับ-รายจ่ายเปรียบเสมือนการตรวจสุขภาพการเงิน ที่จะช่วยให้เห็นภาพรวมว่าเงินถูกใช้ไปกับอะไรบ้าง ลองใช้แอปพลิเคชันรายรับรายจ่าย อย่าง SET Happy Money, Metang, Piggi Go Credit Card ฯลฯ หรือสมุดจดบันทึกรายจ่ายสัก 1 - 2 เดือน นอกจากนี้ ยังมีทางเลือกสำหรับผู้ที่ต้องการจดบันทึกอย่างละเอียด ด้วยแบบบันทึกรายได้และค่าใช้จ่าย ซึ่งสามารถดาวน์โหลดไฟล์ได้จากจากเว็บไซต์ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (SET) เพื่อช่วยให้การวางแผนเป็นระบบมากขึ้น เพียงเท่านี้เราก็จะสามารถมองเห็นภาพรวมและค้นหารายจ่ายที่ไม่จำเป็นได้ชัดเจน ทำให้วางแผนตัดทอนและจัดสรรค่าใช้จ่ายโดยประมาณได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

3. จัดสรรเงินออมและเงินลงทุนเพื่ออนาคต

แบ่งเงินเก็บออกเป็นสองส่วนหลัก คือเงินออม สำหรับเป้าหมายระยะสั้นและเป็นเงินสำรองฉุกเฉิน 3 - 6 เท่าของรายได้ต่อเดือน และเงินลงทุนที่นำไปต่อยอดในสินทรัพย์ต่าง ๆ เช่น กองทุนรวม เพื่อให้เงินงอกเงยเอาชนะเงินเฟ้อและสร้างความมั่งคั่งสำหรับเป้าหมายระยะยาวอย่างการศึกษาลูกหรือการเกษียณ

4. วางแผนบริหารความเสี่ยงด้วยประกัน

ประกันก็เป็นอีกตัวช่วยสำคัญที่ช่วยป้องกันไม่ให้แผนการเงินต้องพังลงจากเหตุไม่คาดฝัน การทำประกันชีวิตเพื่อคุ้มครองรายได้ของครอบครัว อย่างประกันสุขภาพเพื่อรับมือค่ารักษาพยาบาล และประกันทรัพย์สินเพื่อดูแลบ้านและรถยนต์ จะช่วยสร้างความอุ่นใจและเป็นตาข่ายนิรภัยทางการเงินที่แข็งแกร่ง

5. แยกบัญชีครอบครัวออกจากบัญชีส่วนตัว

ลองตั้งบัญชีกลางของครอบครัวขึ้นมา เพื่อใช้สำหรับค่าใช้จ่ายส่วนรวมทั้งหมด เช่น ค่าผ่อนบ้าน ค่าน้ำ-ไฟ และค่าเทอมลูก โดยแต่ละคนจะโอนเงินส่วนหนึ่งเข้ามาในบัญชีนี้ทุกเดือน วิธีนี้ไม่เพียงทำให้บริหารงบประมาณง่ายขึ้นและโปร่งใส แต่ยังช่วยให้แต่ละคนมีอิสระในการใช้เงินส่วนตัวที่เหลือโดยไม่ต้องกังวลใจอีกด้วย

สร้างเกราะป้องกันให้ครอบครัวด้วย ‘เงินสำรองฉุกเฉิน’

การวางแผนการเงินสำหรับหัวหน้าครอบครัวไม่ได้หมายถึงแค่การจัดสรรรายรับรายจ่ายประจำวัน แต่ยังเป็นการวางแผนรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉินเป็นหัวใจสำคัญของการเงินครอบครัว โดยเฉพาะในภาวะที่ค่าครองชีพปรับตัวสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ข้อมูลล่าสุดจากสำนักงานสถิติแห่งชาติได้ตอกย้ำถึงสถานการณ์ดังกล่าว โดยพบว่าค่าใช้จ่ายเฉลี่ยของครัวเรือนในช่วงปี 2567 ที่ผ่านมา มีค่าเฉลี่ยอยู่เดือนละ 22,282 บาท สัดส่วนค่าใช้จ่ายยังเปลี่ยนแปลงไป โดยเป็นค่าใช้จ่ายในหมวดอุปโภคบริโภค เช่น ค่าเดินทาง ค่าที่อยู่อาศัย และพลังงาน ทั้งสิ้น 86.7% ของค่าใช้จ่ายต่อเดือน จากข้อมูลตรงนี้จะเห็นได้เลยว่า ค่าครองชีพที่พุ่งสูงขึ้น กำลังบีบงบประมาณของครอบครัวให้ตึงตัวยิ่งขึ้น ดังนั้นการมีเงินสำรองฉุกเฉินที่เพียงพอไม่ได้เป็นเพียงทางเลือก แต่เป็นเครื่องมือจำเป็นในการสร้างเกราะป้องกันทางการเงินให้ครอบครัวสามารถรับมือกับเหตุการณ์ไม่คาดฝันได้

ในฐานะหัวหน้าครอบครัว การมีทางเลือกทางการเงินที่พร้อมใช้จึงเป็นเรื่องสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการตั้งเงินกองทุนฉุกเฉิน หรือการเตรียมความพร้อมในการเข้าถึงสินเชื่อส่วนบุคคลที่มีเงื่อนไขดอกเบี้ยและระยะเวลาชำระคืนเหมาะสม เพื่อให้คุณสามารถแก้ไขสถานการณ์เร่งด่วนได้อย่างรวดเร็วโดยไม่กระทบต่อการเงินครอบครัวในระยะยาว ผลิตภัณฑ์ทางการเงินจาก ทีทีบี อย่างสินเชื่อส่วนบุคคล แคชทูโก เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับหัวหน้าครอบครัวที่ต้องการเงินก้อนสำหรับเหตุการณ์ฉุกเฉินที่มีค่าใช้จ่ายชัดเจน เช่น ค่ารักษาพยาบาล ค่าเทอมลูกหรือค่าซ่อมแซมบ้าน ด้วยวงเงินอนุมัติสูงสุด 5 เท่าของรายได้เฉลี่ยต่อเดือน ช่วยให้สามารถจัดการกับปัญหาเฉพาะหน้าได้ก่อน และวางแผนการชำระคืนเป็นงวด ๆ ได้อย่างชัดเจน โดยเลือกผ่อนได้นานสูงสุด 12-72 เดือน พิเศษ! รับส่วนลดดอกเบี้ย 2% ต่อปี เพียงแค่ใช้บัญชี ทีทีบี ออลล์ฟรี 5 ครั้ง/เดือน พร้อมสมัครใช้บริการหักบัญชีอัตโนมัติ

นอกจากนี้ สำหรับความต้องการสภาพคล่องที่ยืดหยุ่นกว่า หรือเตรียมพร้อมไว้สำหรับเหตุการณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้เสมอ บัตรกดเงินสด ทีทีบี แฟลช วงเงินพร้อมใช้ ช่วยให้คุณผ่านพ้นสถานการณ์เหล่านี้ไปได้ สามารถเบิกถอนเงินสดได้ตามความจำเป็นผ่านแอป touch หรือผ่านตู้ ATM ได้ตลอด 24 ชม. อัตราดอกเบี้ยพิเศษ 9.99% ต่อปี นาน 3 เดือนแรก เดือนที่ 4 เป็นต้นไป อัตราดอกเบี้ย 25% ต่อปี ตั้งแต่ 1 ก.ย. 68 - 31 ธ.ค. 68 โดยคิดดอกเบี้ยเฉพาะส่วนที่ใช้จริง ไม่มีเรื่องด่วน ไม่หยิบขึ้นมาใช้ก็ไม่ต้องเสียดอกเบี้ย ทำให้คุณมีเกราะป้องกันทางการเงินอีกชั้นหนึ่งติดตัวไว้เสมอ

ทั้งนี้ ในฐานะหัวหน้าครอบครัวหากคุณมีแผนทางการเงินที่เหมาะสมเตรียมไว้ ก็จะช่วยให้สามารถรับมือกับทุกสถานการณ์ที่ไม่คาดคิดได้อย่างดี ปกป้องความสุขและความมั่นคงของคนที่คุณรักได้อย่างเต็มที่ โดยไม่ต้องกังวลว่าแผนการเงินระยะยาวที่วางไว้จะสะดุดลง

สรุปบทความ

หัวหน้าครอบครัวที่ดีนั้น ไม่ใช่แค่การดูแลความเป็นอยู่ของคนในบ้าน แต่คือการวางรากฐานที่มั่นคงเพื่ออนาคต การวางแผนการเงินอย่างรอบด้าน ตั้งแต่การกำหนดเป้าหมาย ทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย จัดสรรเงินออมและการลงทุน รวมถึงการบริหารความเสี่ยงด้วยประกัน และการเตรียมเงินสำรองฉุกเฉิน ทั้งหมดที่ได้กล่าวไปนี้ ถือเป็นตัวช่วยสำคัญที่จะทำให้คุณพร้อมรับมือทุกสถานการณ์ และสร้างความอุ่นใจให้คนที่คุณรักได้อย่างยั่งยืน เพราะการวางแผนทางการเงิน คืออีกหนึ่งรูปแบบของการแสดงความรักและความรับผิดชอบในฐานะหัวหน้าครอบครัวอย่างแท้จริง

กู้เท่าที่จำเป็นและชำระคืนไหว
สินเชื่อส่วนบุคคล แคชทูโก อัตราดอกเบี้ย 18% - 25% ต่อปี
บัตรกดเงินสด ทีทีบี แฟลช อัตราดอกเบี้ย 25% ต่อปี
เงื่อนไขการพิจารณาสินเชื่อเป็นไปตามที่ธนาคารกำหนด

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

หัวหน้าครอบครัวจำเป็นต้องเป็นคนหาเงินหลักเสมอไปหรือไม่?

ไม่จำเป็น หัวหน้าครอบครัวอาจไม่ได้เป็นผู้มีรายได้หลักเสมอไป แต่ควรเป็นผู้ที่รับผิดชอบหลักในการดูแลภาพรวมของครอบครัว ทั้งเรื่องความเป็นอยู่ การเงินและการตัดสินใจสำคัญร่วมกันของสมาชิกภายในครอบครัว

หากไม่มีพื้นฐานด้านการเงิน จะเริ่มวางแผนอย่างไรดี?

เริ่มจากเรื่องพื้นฐาน เช่น การทำบัญชีรายรับรายจ่ายง่าย ๆ ผ่านแอปรายรับ-รายจ่าย และตั้งเป้าหมายทางการเงินของครอบครัวก่อน จากนั้นค่อยศึกษาเรื่องการออม การลงทุนผ่านคอร์สออนไลน์การเงินได้จาก SET e-Learning หรือปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านการเงินเพื่อแนวทางที่เหมาะสมได้

จะทำอย่างไรถ้ารายได้ไม่พอกับค่าใช้จ่ายในครอบครัว?

เริ่มจากการประเมินรายจ่ายทั้งหมด ตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็น และมองหาโอกาสเพิ่มรายได้ เช่น ทำอาชีพเสริม พร้อมทั้งจัดลำดับความสำคัญของค่าใช้จ่ายให้เหมาะสมกับสถานการณ์

เพิ่งเริ่มสร้างครอบครัว ควรเริ่มวางแผนการเงินอย่างไร?

เริ่มต้นจากการพูดคุยและตกลงเป้าหมายทางการเงินร่วมกัน เช่น จะเก็บเงินแต่งงาน ซื้อบ้านหรือมีลูกเมื่อไหร่ จากนั้นควรทำบัญชีรายรับ-รายจ่ายร่วมกัน วางแผนเก็บออมให้สอดคล้องกับเป้าหมาย และค่อย ๆ ศึกษาการลงทุน รวมถึงจัดการเรื่องประกันพื้นฐาน เพื่อป้องกันความเสี่ยงในอนาคต

เงินสำรองฉุกเฉินควรมีเท่าไหร่?

โดยทั่วไปควรมีเงินสำรองประมาณ 3 – 6 เท่าของรายได้ต่อเดือนเพื่อใช้ในกรณีเจ็บป่วย ตกงานหรือเหตุการณ์ไม่คาดฝัน ซึ่งจะช่วยให้ครอบครัวรับมือกับวิกฤตได้อย่างมีสติ จากข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติปี 2567 รายงานว่าครัวเรือนไทยมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยต่อเดือนประมาณ 22,282 บาท ซึ่งหมายความว่าเงินสำรองฉุกเฉินควรอยู่ระหว่าง 67,000 – 135,000 บาท หรือ 3 - 6 เท่า เพื่อรองรับเหตุการณ์ไม่คาดฝันได้อย่างมั่นใจ

ถ้ารายได้ไม่แน่นอน จะวางแผนการเงินได้ไหม?

ได้แน่นอน! การมีรายได้ไม่แน่นอนยิ่งต้องวางแผนการเงินอย่างรอบคอบ โดยเริ่มจากการตั้งฐานขั้นต่ำของรายได้ที่ใช้เลี้ยงชีพ แล้วกันเงินส่วนหนึ่งเป็นเงินสำรองเผื่อช่วงไม่มีรายได้ พร้อมแยกเงินเก็บ-เงินใช้ให้ชัดเจนและค่อย ๆ สร้างวินัยทางการเงิน เช่น ใช้จ่ายตามลำดับความสำคัญและหลีกเลี่ยงหนี้สินไม่จำเป็น

ที่มาของข้อมูล

• การสํารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2567 (สืบค้นเมื่อ 16 ตุลาคม 2568). สำนักงานสถิติแห่งชาติ
  https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20250617102045_70746.pdf