การดำเนินงานอย่างมีประสิทธิภาพสู่การเป็นโรงพยาบาลอัจฉริยะ

ระบบการดูแลสุขภาพที่อาจมีกระบวนการที่เป็นความสูญเปล่า (Waste) ที่ไม่ได้ตอบสนองคุณค่าในมุมมองของผู้รับบริการซ่อนอยู่มากมาย จึงเป็นอุปสรรคของสถานพยาบาลในการส่งมอบ คุณภาพ ความปลอดภัย และสร้างประสบการณ์ที่ดีให้กับผู้มารับบริการ ครั้งนี้ finbiz by ttb ได้รับเกียรติในการถอดบทเรียนจากประสบการณ์การบริหารจัดการจริงที่แบ่งปันโดย รศ.นพ.เชิดชัย นพมณีจำรัสเลิศ รองคณบดีนวัตกรรมบริการคุณค่าองค์กร โรงพยาบาลศิริราช ในหลักสูตร “LEAN for Sustainable Growth by ttb” รุ่นที่ 19 ที่มุ่งเน้นอุตสาหกรรมการดูแลสุขภาพและการประยุกต์ใช้หลักการ LEAN ในโรงพยาบาลรัฐที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย

จุดเปลี่ยนให้โรงพยาบาลต้อง LEAN

• เรียนรู้ ลืมความรู้เดิม และเรียนรู้ใหม่ (Learn Unlearn Relearn) การลืมความรู้เดิมหรือความเคยชินแบบเดิมฯ และยอมรับความรู้และวิธีใหม่ฯ ที่ตอบสนองความต้องการของผู้รับบริการ คุณหมอเชิดชัยอ้างอิงคำพูดของ Jack Welch อดีตซีอีโอของ General Electric ที่กล่าวว่า “เมื่ออัตราการเปลี่ยนแปลงของโลกภายนอกเร็วกว่าการเรียนรู้ภายใน จุดจบขององค์กรก็เริ่มต้นแล้ว” ดังนั้น คนในศตวรรษที่ 21 ต้องอัปเดตความรู้ของตนอย่างต่อเนื่องให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงของโลกภายนอก เพราะความรู้หรือทักษะที่พาองค์กรมายืนจุดนี้อาจไม่ใช่สิ่งที่จะพาเราไปข้างหน้า “What bring you here won’t bring you there”


• ความท้าทายในระบบสุขภาพที่มากขึ้น เช่น เด็กเกิดใหม่น้อยลง ผู้สูงอายุที่มากขึ้น บุคลากรทางการแพทย์โตไม่ทัน TDRI คำนวณว่าค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของไทยจะเพิ่มเป็น 3 เท่าในอีกสิบปี หรือคิดเป็นเงินราว 1.4-1.8 ล้านล้านบาท ประเทศไทยเหมือนคนอายุ 41 ปี ที่มีรายได้อยู่ที่ประมาณ 20,000 บาท สรุปว่าแก่ก่อนรวย ดังนั้นอนาคตผู้สูงอายุจะพึ่งพาภาครัฐเป็นหลักมากขึ้น


• อุตสาหกรรมเฮลท์แคร์ส่งกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยโรงพยาบาลทั่วโลกรวมกันผลิตคาร์บอนเป็นอันดับ 5 ของโลก คิดเป็นประมาณ 4-5%


• เทคโนโลยีกำลังก้าวหน้า ทั้ง 5G, IoT device, Cloud, AI ถือเป็นเมกะเทรนด์ในธุรกิจเฮลท์แคร์

โลกทุกวันนี้มีความผันผวน เปลี่ยนแปลงเร็วและซับซ้อน คลุมเครือและไม่แน่นอน เราต้อง redesign กระบวนการใหม่ ด้วยแนวคิด Lean เพื่อตอบโจทย์ความท้าทายดังกล่าว เช่นการออกแบบการบริการที่คนไข้ได้รับการ วินิจฉัยและรักษาโดยไม่จำเป็นต้องมาโรงพยาบาล ลดความสูญเปล่าในระบบทำให้ต้นทุน การดูแลสุขภาพ ทั้งทางตรงและทางอ้อม (Direct & Indirect cost) โดยรวมถูกลง ให้คนทำงานเฉพาะกิจกรรมที่มีคุณค่ากับผู้รับบริการ มี Productivity เพิ่มขึ้น

เทรนด์สุขภาพที่เปลี่ยนไป

• Self Care Holistic Wellness โฟกัสที่ Prevention Care มากกว่า Sick Care ดูแลรักษาไม่ให้ป่วย ไม่ใช่ป่วยค่อยมารักษา ด้วยการนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีเข้ามาเป็นตัวช่วย


• Digital Health ปรับใช้เทคโนโลยีมาในระบบการให้บริการทางสุขภาพโดยมีหัวใจสำคัญคือข้อมูลของผู้รับบริการ ต้องสามารถ ออกแบบการให้บริการแบบรายบุคคลได้ Personalize Care รวมทั้งการออกแบบการบริการสุขภาพให้เป็น Health Care Everywhere เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายในการเข้าถึงและลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงบริการระดับตติยภูมิ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ได้รับการบริการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ต้องมาโรงพยาบาลโดยไม่จำเป็น


• เทคโนโลยี AI ที่ชาญฉลาด ปัจจุบันมีการใช้ LLMs เช่น Chat GPT และระบบปัญญาประดิษฐ์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ ด้านการแพทย์ มาทำหน้าที่ วิเคราะห์ข้อมูล อ่านฟิล์มเอกซเรย์ และวิเคราะห์โรคของคนไข้ เพื่อช่วยแพทย์ดูแลผู้ป่วยได้มากขึ้น ลดระยะเวลาและเพิ่มความแม่นยำ ซึ่งจะพัฒนาก้าวล้ำไปอีกได้ในอนาคต

"อีก 5 ปี AI จะประมวลผลเร็วกว่านี้เป็นพันเท่า เมื่อ AI สร้างให้เกิด Productivity ขอบเขตของอุตสาหกรรมเฮลท์แคร์จะเติบโตและเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก"

ถอดรหัส LEAN แบบฉบับศิริราช

• แนวคิดที่สำคัญของลีน คือ การแปรเปลี่ยนความสูญเปล่า (Waste) ให้เป็นคุณค่าในมุมมองผู้รับบริการอย่างไม่มีที่สิ้นสุด


• เริ่มต้นคิดแบบ LEAN มองว่าคุณค่าของกระบวนการคืออะไร คนไข้และบุคลากรทางการแพทย์ต้องการสิ่งใด และนำขั้นตอนที่เป็นความสูญเปล่าออก

ความสูญเปล่าในสายธาร ย่อเป็นคำว่า DOWNTIME เพื่อให้เป็นที่จดจำได้ง่าย

1. D-Defect Rework ความผิดพลาด


2. O-Overproduction ผลิตเผื่อมากเกินไป


3. W-Waiting การรอคอย ที่ไม่เกิดคุณค่า


4. N-Not using staff talent ภูมิรู้ที่สูญเปล่า


5. T-Transportation เส้นทางการขนส่งที่มากเกินความจำเป็น


6. I-Inventory วัสดุคงคลังที่มากเกินความจำเป็น


7. M-Movement การเคลื่อนที่เคลื่อนไหวที่ไม่จำเป็น


8. E-Excessive process มีขั้นตอนที่ไม่จำเป็น

• มองกระบวนการทั้งหมดเป็นสายธาร (Value Stream) และจัดการ ความสูญเปล่าในระบบ หาให้เจอว่าตรงไหนคือ DOWNTIME ซึ่งเป็น “จุดอ่อน” ของสายธารจากนั้นนำ LEAN, IT เทคโนโลยี ฯลฯ เข้าไปจัดการ


• ความประทับใจของผู้รับบริการที่ลื่นไหลไม่ติดขัดต้องอยู่พร้อมความสุขของผู้ให้บริการ ต้องมีเครื่องมือ มีความรู้ และ ความผูกพัน (engagement) กับองค์กร ต้องสร้างวัฒนธรรมการเรียนรู้ ปลูกฝัง growth mindset ให้บุคลากรกล้าที่จะตั้งเป้าที่ท้าทาย เพื่อสร้างความเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้น


• LEAN คือ “วิถีชีวิต” ไม่ใช่โครงการที่มีวันจบ ดังนั้นจะต้องมีการปรับลดความสูญเปล่าหรือสร้างคุณค่าใหม่ ๆ ตลอดเวลาหมุนเวียนไม่รู้จบ

ที่มา :

• รศ.นพ.เชิดชัย นพมณีจำรัสเลิศ รองคณบดีนวัตกรรมบริการคุณค่าองค์กร โรงพยาบาลศิริราช
  จากหลักสูตร “LEAN for Sustainable Growth by ttb” รุ่นที่ 19 สำหรับอุตสาหกรรมเฮลท์แคร์ (Healthcare)

finbiz by ttb

โครงการเสริมความรู้สู่การเป็น Smart SME ผ่านหลากหลายแพลตฟอร์ม
พร้อมองค์ความรู้ ที่ครบครัน จาก Partner ชั้นนำทั้งภาครัฐ และภาคเอกชน
เพื่อให้ธุรกิจสามารถก้าวผ่านความท้าทายของโลกปัจจุบัน
ปรับตัวตอบโจทย์ยุคดิจิทัล พร้อมมุ่งสู่การเติบโตอย่างยั่งยืน

อัปเดตทุกดิจิทัลเทรนด์ และความรู้ดี ๆ ที่ SME ไม่ควรพลาด
เพียงแอดไลน์ @ttbSME